Fasalka 1aad • Cutubka 5aad
Fasalka kowaad • Cutubka shanaad
Maxaa uu sameynayaa Xasan?
– Maxaa uu sameynayaa Xasan?
– Xasan wax baa uu akhrinayaa.
=
– Muxuu sameynayaa Xasan?
– Xasan wax buu akhrinayaa.
***
– Maxaa uu sameynayaa Xasan?
– Xasan waxa uu nadiifinayaa dariishadaha.
=
– Muxuu sameynayaa Xasan?
– Xasan wuxuu nadiifinayaa dariishadaha.
***
– Maxaa uu sameynayaa aabbe?
– Aabbe waxa uu tirinayaa lacag.
=
– Muxuu sameynayaa aabbe?
– Aabbe wuxuu tirinayaa lacag.
***
– Maxaa uu sameynayaa aabbe?
– Aabbe wax baa uu cunayaa.
=
– Muxuu sameynayaa aabbe?
– Aabbe wax buu cunayaa.
***
Isagu waxa uu tirinayaa lacag.
Isagu wuxuu tirinayaa lacag.
***
Isagu waxa uu akhrinayaa buug.
Isagu wuxuu akhrinayaa buug.
***
Isagu wax baa uu cunayaa.
Isagu wax buu cunayaa.
***
Isagu waxa uu nadiifinayaa dariishadaha.
Isagu wuxuu nadiifinayaa dariishadaha.
***
– Maxaa ay sameynaysaa Faadumo?
– Faadumo wax baa ay akhrinaysaa.
=
– Maxay sameynaysaa Faadumo?
– Faadumo wax bay akhrinaysaa.
***
– Maxaa ay sameynaysaa Caasho?
– Caasho waxa ay nadiifinaysaa dariishadda.
=
– Maxay sameynaysaa Caasho?
– Caasho waxay nadiifinaysaa dariishadda.
***
– Maxaa ay sameynaysaa hooyo?
– Hooyo waxa ay tirinaysaa lacag.
=
– Maxay sameynaysaa hooyo?
– Hooyo waxay tirinaysaa lacag.
***
– Maxaa ay sameynaysaa hooyo?
– Hooyo wax baa ay cunaysaa.
=
– Maxay sameynaysaa hooyo?
– Hooyo wax bay cunaysaa.
***
Iyadu waxa ay tirinaysaa lacag.
Iyadu waxay tirinaysaa lacag.
***
Iyadu wax baa ay akhrinaysaa.
Iyadu wax bay akhrinaysaa.
***
Iyadu wax baa ay cunaysaa.
Iyadu wax bay cunaysaa.
***
Iyadu waxa ay nadiifinaysaa dariishadda.
Iyadu waxay nadiifinaysaa dariishadda.
***
Substantiv
buug -ga bok -en
dariishad -da fönster -et
lacag -ta [singular] pengar -na
Verb i progressivt presens
akhrinayaa (m), akhrinaysaa (f) läser
cunayaa (m), cunaysaa (f) äter
nadiifinayaa (m), nadiifinaysaa (f) gör ren, putsar
sameynayaa (m), sameynaysaa (f) gör
tirinayaa (m), tirinaysaa (f) räknar
Den progressiva formen markerar en handling som pågår just i det aktuella ögonblicket. Formen bildas med suffixet -(n)ay-.
I tredje person singular har somaliskan olika ändelser för maskulinum (han) och femininum (hon).
I progressivt presens är dessa ändelser -aa (han) respektive -saa (hon).
Pronomen
isa-g-u han [betonat personligt pronomen + best. art. + subjektsändelse]
iya-d-u hon [betonat personligt pronomen + best. art. + subjektsändelse]
uu han [obligatoriskt obetonat subjektspronomen]
ay hon [obligatoriskt obetonat subjektspronomen]
wax något, en sak
Satstyps- och fokusmarkörer
baa [lägger fokuset/betoningen i satsen på det ord eller den fras som föregår markören.]
waxa [lägger fokuset på ett ord eller en fras som följer någonstans i meningen efter markören.]
Det obligatoriska personliga pronomenet (aan, aad, uu, ay) skall placeras direkt efter markören (waa, waxa, baa) eller smälta samman med markören till ett ord.